BİZİ ÇILDIRTMAK İÇİN…

f: Şule TÜZÜL

Engelliler konusundaki bilinç ve duyarlılık eksikliği, engellileri zaman zaman çileden çıkaracak sonuçlara neden olmaktadır. Çevremdeki engelli arkadaşlarımla yaşadığımız gerçek olaylar üzerinden bizi çıldırtan şeyleri konuşurken, bilgi ve bilinç eksikliğinden kaynaklanan bu durumların ironik yanlarını da farkettik ve tüm bunları listeleyerek herkesle paylaşmaya karar verdik. listeyi hazırlama aşamasında çok eğlendik. Meğerse bizi çıldırtan o kadar çok şey varmış ki liste uzadıkça uzadı. Bu sayfaya ancak belirli bir kısmını alabildim. Katkı sağlayan tüm arkadaşlarıma teşekkür ederim. Engellileri çıldırtmak mı istiyorsunuz, işte önerilerimiz;
1- Gördüğünüz her yerde engelli park yerlerine aracınızı parkedin. Sizi uyaran olursa en pişkin halinizle “ben de kafadan engelliyim” deyin.
2- Engelliler ile biraradayken onlara her zaman ne yapmaları gerektiğini söyleyin. Karşı çıkan olursa, siz söylemezseniz onların akıl edemeyeceğini ya da sizden daha iyi bilemeyeceklerini söyleyin.
3- Engellilerin görüntü kirliliği yarattığından şikayet edin.
4- Gece klüplerinin engellilere uygun olmadığını düşünün.
5- Görme engellilerin fotoğraf çekemeyeceğini, resim yapamayacağını söyleyin.
6- Engellilerin yalnız yaşayamayacaklarını düşünün.
7- Çocuğu engelli olan anne babalara konuşma arasında “Böyle yaşayacağına keşke ölseydi” ya da “Siz öldükten sonra ne olacak bunun hali?” deyin.
8- Binaların görüntüsü bozulur düşüncesi ile bina girişlerine ve basamaklı yerlere rampa yapılması konusunda şiddetle muhalefet edin.
9- Rampa yapıyorsanız ölçü ve standartları konusunda kimseye danışmayın, size ve mekanın estetiğine uygun yapın.
10- Birisine kızdığınızda onun için “spastik”, “şizofren” gibi ifadeleri aşağılamak için kullanın.
11- Şirket sahibi ya da bir kurumda yönetici iseniz, engelli personel çalıştırmak konusundaki yasal yaptırımı uygulamayın, engelli personel istihdam etmek yerine ceza ödemeyi daha ekonomik bulun ve ceza ödemeyi tercih edin.
12- Bir engelliyi işe alırken, onun neleri yapabileceği üzerine değil, neleri yapamayacağı, size ne tür sorunlar yaratacağı üzerine düşünün. Neleri yapıp yapamayacağını asla ona sormayın, onun yerine siz karar verin.
13- Eğer biri size az da olsa görebildiğini söylediyse parmaklarınızı açıp ona gösterin ve "bu kaç" diye sorun.
14- Bir engelli size yardıma ihtiyacı olmadığını söylese bile ona ısrarla yardım edin.
15- İşitme engelli çocukların ebeveynleri ile konuşurken “Duymuyor ama çok akıllı maşallah” deyin.
16- Akülü sandalye kullanan bir engelli görünce "aaa kendi kendine gidiyo" deyin.
17- Serebral Palsi’li birine CP’nin ne olduğunu sorun, o anlattıktan sonra bacağına dokunup ısrarla "his var mı?" diye sorun.
18- Misafirliğe gelen bir köre değil de yanındakine "kahve içer mi?" diye sorun.
19- Bir kenarda bekleyen körü zorla karşıya geçirin.
20- Engelli insanların evlenemeyeceğini ve asla bir cinsel yaşamları olmayacağını düşünün, mümkünse bu düşüncenizi her ortamda paylaşın.
21- Körlerin sadece santral memuru olabileceğine inanın.
22- Eğer doktorsanız, iki kulağı için de işitme cihazı ihtiyacı olan hastanıza “bir kafaya tek kulak yeter” diyerek reçetesine tek işitme cihazı yazın.
23- İşitme engelli çocuğunuza, vücuda yabancı bir maddenin girmesi günahtır diyerek implantasyon yaptırmayın. Eğer implantasyon yaptırdıktan sonra günah olduğunu öğrenirseniz, çok zor olan bu ameliyatı bir de implantasyonu geri aldırmak için yaptırın.
24- Engelliler hakkında hiçbir şey öğrenmeyin, çocuklarınıza da hiçbir şey öğretmeyin ki yukarıda yazılanlar nesiller boyu sürsün ve bizi çıldırtmaya devam etsin.

Derleyen: ŞULE TÜZÜL

sule.tuzul@isbank.net.tr

(Bu yazı 02 Temmuz 2010 tarihli Cumhuriyet Gazetesi Ankara ekinde yayınlanmıştır.)