GÜNIŞIĞI ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ

Fotoğraf: Fazlı Öztürk

İşitme engeli söz konusu olduğunda erken teşhis, tedavi ve eğitimin eskiden bilinene göre çok daha önemli olduğu bir zamanda yaşıyoruz. İşitme kaybının doğuştan ya da kazayla ortaya çıkan bir olumsuzluk olduğu algısı bu alandaki teknolojik ve eğitim bilimi açısından ortaya çıkan gelişmelerle değişmeye başlamıştır. Bu alanda eğitim veren önemli kurumlardan birisi de Günışığı Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi.
GÜNIŞIĞI ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ
Günışığı Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi 1992 yılından beri işitme engelli bireyler ile dil ve konuşma güçlüğü olan bireylere özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri sunan ilk kurumdur. Kurumda işitme ve konuşma engelli bireyler için özel olarak düzenlenmiş ve donatılmış bireysel ve grup eğitim odaları, odyoloji ünitesi, oyun odaları, etkinlik odaları bulunmaktadır. Özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerinin tek bir meslek grubu tarafından değil, çoklu disipliner bir yaklaşımla alanlarında uzman bir ekiple verilmesi gerekliliğine inanan kurumda, odyololog, işitme engelliler öğretmenleri, çocuk gelişimi ve eğitimcileri, psikologlar görev yapmaktadır.
Kuruma başvuran işitme engeli, sesletim ve ses bilgisi bozukluğu, akıcı konuşma bozukluğu, ses bozukluğu, gelişimsel dil bozukluğu, edinilmiş dil bozukluğu olan bireyler, alanında uzman kişiler tarafından değerlendirilmekte, bireyin özel eğitim gereksinimleri belirlenmekte, gereksinimleri doğrultusunda bireyselleştirilmiş eğitim programları hazırlanmakta ve uygulanmaktadır. Programın her aşamasında aile ile işbirliği yapılmakta, aileye ve yakın çevresine engelli bireyi kabullenmesini sağlamak, olumsuz duygu ve düşüncelerden arınmasına yardımcı olmak, yapılan rehabilitasyon, eğitim, öğretim etkinliklerine doğrudan katılmasını sağlamak için teknik ve yöntemler öğretmek, haklarıyla ilgili bilgilendirmek amaçlı görüşmeler yapılmakta, uygulamalar yaptırılmakta, toplantılar düzenlenmektedir.
İşitme engelli bireyler, işitme kaybının oluş zamanı, tipi, derecesi, şekline bağlı olarak konuşulanları anlama, anadilini edinme, dile bağlı öğrenme alanlarında, sözel iletişim kurmada sorun yaşamaktadırlar. Konuşma ve dil sorunlarına bağlı olarak da bilişsel, motor koordinasyon, duygusal-sosyal, eğitim-öğretim, mesleki ve toplumsal alanlarda da güçlük çekmektedirler.
İşitme engelli bireyler, her iki kulağın da uyanık olduğu tüm saatlerde uygun duyum cihazı kullanırlarsa, işitsel becerileri geliştirilirse, uygun ortamlar yaratılırsa, normal işiten akranlarıyla bir arada eğitim ve öğretim görmesi desteklenirse, eğitime ailelerinin katılımı sağlanırsa, çevrelerindeki insanların konuştuklarını dinlemeyi öğrenebilmekte, konuşma ve dil becerileri kazanabilmekte, toplum içinde daha özgür bir biçimde iletişim kurabilmektedirler. Dolayısıyla günlük yaşantılarında ve aile hayatlarında daha bağımsız olabilmektedirler.
Günışığı Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nde işitme engelli bireylerin anadilini edinebilmeleri için bu ilkeler doğrultusunda hazırlanmış işitsel rehabilitasyon programı uygulanmaktadır. Bu program işitmenin, konuşmanın, dilin değerlendirilmesini, işitme cihazı ve koklear implantasyon adaptasyon programlarını, işitme eğitimini, konuşma ve dil eğitimini, konuşma terapisini, bilişsel etkinlikleri, aile eğitimini, kaynaştırma eğitimini içermektedir. Eğitimde İşitsel Sözel Yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemin dayandığı temel ilke, işitme engelli bireyin, işitenlerin dünyasında birincil iletişim biçimi olan sosyal dili öğrenmesi gerektiğidir. Bu yöntemle işitme engelli bireyin sesleri fark etme, ayırtetme, tanıma, yorumlama, işitsel dikkat, algı ve hafıza becerilerini geliştirmesi, konuşma ve dil kazanması, iyi bir sosyal uyum sağlaması hedeflenmektedir.
Serhan Kamçı
serhankamci@hotmail.com
(Bu yazı 08 Ocak 2010 tarihli Cumhuriyet Gazetesi Ankara ekinde yayınlanmıştır.)